راهنمای کاشت .داشت و برداشت پسته

 

ارزش اقتصادی :
پسته به عنوان یک محصول استراتژیک جایگاه خاصی را در بین تولیدات دارا می باشد. این محصول بخش عمده ای از صادرات غیرنفتی را تشکیل می ‍دهد . درشرایط کنونی حدود 55 درصد از تولید و بیش از 60 درصد از صادرات جهانی پسته در اختیار کشور ما بوده و درآمد ارزی حاصل از صادرات پسته بیش از 400 میلیون دلار می باشد.
  
 سطح زیر کشت :
درحال حاضر سطح زیر کشت پسته در ایران بیش از 360,000 هکتار می باشد که استان کرمان با مجموع بیش از 270,000 هکتار باغ های بارور و غیر بارور، 77  درصد محصول کل کشور را تولید و به عنوان مهمترین منطقه پسته کاری ایران و دنیا محسوب می ‍شود . ضمناً سایر استان‍های پسته خیز عبارتند از : یزد، خراسان،  فارس،  سمنان،  سیستان و بلوچستان،  قزوین،  مرکزی، اصفهان و قم می ‍باشند که بیش از 90,000 هکتار سطح زیرکشت باقیمانده را به خود اختصاص می دهند.
 
 
گیاه شناسی پسته : 
درخت پسته اهلی ) (Pistacia Vera L.) متعلق به تیره سماق (Anacardiaceae) است جنس Pistacia دارای 11 گونه است که همگی ‌آ‌نها از خود، تربانتین یا سقز ترشح می ‍کنند.گیاهان این تیره بصورت درخت یا درختچه هستند.
 
درخت پسته دارای برگ‍های مرکب شانه ای است و هربرگ یک جوانه جانبی را در برمی‍‍گیرد. اکثر جوانه های جانبی به گل آذین اولیه مبدل می ‍شوند و یک محور اصلی را تشکیل می ‍دهند که در سال بعد خوشه پسته را تولید می کنند. بنابراین این خوشه های پسته به صورت جانبی بر روی شاخه یکساله می ‍شوند.
از نظر گیاه شناسی میوه پسته در ردیف میوه های شفت طبقه ‍بندی می ‍شود میوه های شفت متشکل از سه قسمت : لایه برون خارجی، لایه میان گوشتی و لایه درون برسخت هستند که درون بر، هسته را می ‍پوشانند. تفاوت میوه های شفت در بخش خوراکی آنها است. در پسته و بادام، هسته (مغز) به صورت خوراکی می ‍رسد، در حالی که سایر میوه ‍جات شفت (زردآلو، هلو)، هسته سخت دارند و میان برگوشتی بخش خوراکی میوه می باشد.
    
  درخت پسته دو پایه است، یعنی برای تولید میوه به وجود هر دو پایه نر و ماده نیاز می باشد و تشخیص درخت نر و ماده از یکدیگر به جز از روی گل آنها (آن هم در فصل بهار و به هنگام گل دادن ) میسر نیست. 
البته کارشناسان و باغداران باتجربه از روی اندازه درخت، شکل برگ‍ها، شکل جوانه ها و نحوه استقرار آنها برروی شاخه ها، درخت نر را از ماده براحتی تشخیص می ‍دهند
 . 
 
گل ها فاقد گلبرگ و غده های شهد ‍ساز بوده، بنابراین زنبور عسل را به خود جلب نمی ‍کند و گرده گل توسط باد پراکنده می ‍شوند. درخت پسته برگ ‍ریز است، بدین معنا که در پاییز خزان نموده و زمستان را در خواب می گذراند.
ریشه ‍زائی درخت پسته به ‍صورت محوری و عمودی است و تا عمق بیش از دو متر داخل خاک فرو می ‍رود. سیستم ریشه ‍زائی عمقی درخت را قادر می سازد  تا به اعماق خاک نفوذ کرده و از آب و مواد موجود در آن به خوبی تغذیه نماید و از این رو درختان پسته قابلیت سازش با دوره‍ های طولانی خشکسالی را دارند.
قدرت تولید ریشه فرعی در درخت پسته خیلی ضعیف است و هرگاه انتهای ریشه اصلی قطع شود، درخت خشک شده و از بین 
می رود.
 
 مرحله نونهالی درخت پسته طولانی است. تا قبل از پنج سالگی، درختان میوه کمی تولید می کنند و از 10 تا 12 سالگی باردهی کامل و اقتصادی درخت آغاز می شود.
 
  درخت پسته عادت به رشد عمودی دارد، به نحوی که رشد سریع جوانه انتهائی از رشد جوانه‍های جانبی در درختان مسن‍تر جلوگیری می‍ کند. این ویژگی‍ها بر نحوه تربیت نهال‍های جوان، هرس درختان بالغ و جوان‍سازی درختان مسن تاثیر زیادی دارد.
 
گونه های پسته در ایران :
از گونه های جنس Pistacia تنها  P.vera (پسته اهلی) P.khinjuk (چاتلانقوش، کسور، گلخونک یا خنجک) و P.mutic (بنه) موجود است. چاتلانقوش و بنه پایه های مناسبی برای پیوند درختان پسته اهلی به شمار می ‍روند.
P.vera  در بین گونه های فوق تنها درختی است که به صورت اهلی درآمده و نوع وحشی آن نیز در جنگل‍های سرخس واقع در منطقه مرزی شمال شرقی کشور یافت می ‍شود.
مشخصات گل نر : 
    درخت نر در فروردین ماه حدود 5 تا 7 روز زودتر از درخت ماده به گل می نشیند که گل‍‍های آن به صورت خوشه ای بوده و هر خوشه، توده ای ازگل‍های متراکم می باشد. گل‍ها بدون گلبرگ و کاسبرگ حقیقی هستند. هرگل نر مشتمل بر5 پرچم بیضی شکل با میله کوتاه سبز رنگ است.
 مهمترین ارقام پسته : 
   مهمترین ارقام پسته در ایران عبارتند از : اکبری ، کله قوچی ، احمد آقائی ، اوحدی ، بادامی زرند، ممتاز  خنجری دامغان ، شاهپسند سفید پسته نوق و قزوینی .
پسته رقم اکبری : 
   یکی از راقام تجاری پسته است که از نظر اقتصادی دارای بالاترین ارزش می ‍باشد. میوه‍های آن بادامی شکل،کشیده و درشت هستند . از خصوصیات این رقم رشد رویشی زیاد آن برگ‍های متراکم، سطح وسیع برگ محصول زیاد، دیر‍گلی و دیررسی بوده که در که در دهه سوم شهریورماه قابل برداشت می ‍باشد.
 
پسته رقم کله قوچی :
  درشتی میوه فندقی شکل و عملکرد خوب این رقم سبب شهرت و گسترش آن شده است. این رقم نسبت به کمبودی آب و مواد غذائی حساس بوده و اکثریت برگ‍های آن مرکب 5 برگچه ای هستند و برگچه انتهائی بزرگ‍تر از برگچه های جانبی می ‍باشد. رقمی زودگل بوده و به همین دلیل بیشتر در معرض خطر سرمای دیر رس بهاره و خسارت ناشی از آن قرار دارد. این رقم در دهه دوم شهریور ماه قابل برداشت است و از این نظر جز ارقام متوسط رس می باشد.
 
پسته رقم احمد آقائی:
   درشتی میوه بادامی شکل و سفیدی پوست استخوانی این رقم سبب گسترش آن شده است. اکثریت برگ‍های آن مرکب سه برگچه ای هستند رمقی متوسط گل بوده و در دهه سوم شهریور ماه قابل برداشت است، از این نظر جز ارقام دیررس می ‍باشد.
 
 
پسته رقم اوحدی :
   یکی از گسترده ‍ترین ارقام تجاری پسته کشور محسوب می ‍شود بسیار معروف و سازگار برای اکثر مناطق پسته ‍کاری است که طی 50 سال گذشته احداث شده اند. اکثریت برگ‍های آن مرکب سه برگچه ای هستند و برگچه انتهائی آن بزرگتر از برگچه های جانبی می ‍باشد. رقمی متوسط گل بوده  و در دهه اول شهریور ماه قابل برداشت است و از این نظر جزارقام زودرس می باشد.
 
پسته رقم ممتاز : 
   میوه های این رقم بادامی شکل و مغز آن نسبت به سایر ارقام تجاری خوشمزه ‍تر می ‍باشد. اکثریت برگ‍های آن مرکب  سه  برگچه ای هستند رقمی زودگل بوده و در دو دهه سوم شهریور ماه قابل برداشت است واز این نظر جز ارقام دیررس به حساب می ‍آید.
 
پسته رقم سفید پسته نوق : 
  این رقم پسته از زمان‍های دور در منطقه رفسنجان وجود داشته، به ویژه در منطقه نوق که آب و هوای گرمتری نسبت به رفسنجان دارد، گسترش بیشتری یافته است. میوه این رقم بادامی شکل و زودگل بوده که در دهه سوم شهریور ماه قابل برداشت است و از این نظر جز ارقام دیررس می ‍باشد.
 
 
پسته رقم بادامی : 
   میوه این رقم بادامی شکل،  ریز و خنجر مانند است،  که رنگی کدر دارد. منشا آن از باغات قدیمی واقع در منطقه زرند کرمان می باشد. اکثریت برگ‍های آن 5 برگچه‍ای هستند. رقمی زودگل بوده و در نیمه اول مرداد ماه قابل برداشت است و از این نظر جز ارقام خیلی زودرس می‍باشد.
 
پسته رقم خنجری دامغان :
   این رقم یکی از ارقام تجاری پسته در منطقه دامغان است که میوه آن  بادامی شکل می‍باشد. اکثریت برگ‍های آن مرکب از 3 برگچه‍ای هستند و برگچه انتهائی بزرگتر از برگچه‍های جانبی است. رقمی دیر‍گل بوده و در دهه دوم شهریور ماه قابل برداشت است، از این نظر جز ارقام متوسط ‍رس می ‍باشد.
 
پسته رقم شاه پسند :
   این رقم نیز یکی از ارقام تجاری پسته در منطقه دامغان بوده که میوه آن بادامی شکل می‍باشد. اکثریت برگ‍های آن مرکب از 3 برگچه‍ای هستند. رقمی دیر‍گل بوده و در دهه دوم شهریور ماه قابل برداشت است، از این نظر جز ارقام متوسط‍رس می‍باشد.
  
پسته رقم قزوینی : 
   منشا آن در منطقه قزوین بوده و درآنجا به نام پسته کله بزی معروف است. میوه آن بادامی شکل، ریز و دارای مغز نسبتاً سبز رنگ است. تعداد میوه موجود در هر خوشه بسیار زیاد است و  اکثریت برگ‍های آن مرکب 3 برگچه ای هستند. رقمی دیرگل بوده و در اواسط مرداد ماه قابل برداشت است، از این نظر جز ارقام خیلی زودرس می باشد.


  آماده سازی زمین:
   پس از تهیه نمونه های آب و خاک، در صورتی‍که نتیجه برای باغ مثبت باشد پروفیل‍هایی به عمق حداکثر 2 متر برای شناسائی کامل خاک و در صورت امکان طبقه بندی آن حفر می ‍شود. برای شروع کار در صورتی‍که لایه سطحی خاک (قبل و یا بعد از تسطیح) خیلی شور باشد، لازم است لایه نازکی از سطح خاک را که درمحل تجمع املاح است کنار زده و خاک‍های جمع شده را از مزرعه خارج نمود. در صورتی‍‍‍که پروفیل و نمونه برداری نشان داد که بافت خاک کاملاً شنی بوده و یا تا عمق 2 متری دارای سخت لایه باشد، باید از احداث باغ در چنین محلی اجتناب نمود. اگر با حفر پروفیل مشخص شد که خاک محل احداث باغ مطبق می ‍باشد (یک لایه شنی و یک لایه رسی یا برعکس)، در این صورت قبل از انجام هرکاری، با توجه به نقشه باغ و تعیین جهت و امتداد ردیف‍ها در محل کاشت، خاک را حداقل به عرض یک متر و به عمق یک تا دو متر با بیل مکانیکی و یا لودر کاملاً مخلوط و یکدست می‍نمایند. با ین کار اگر در عمق مذکور سخت لایه‍ای وجود دارد شکسته می شود.
 
 
پس از این می ‍توان سایر عملیات را طبق نقشه انجام داد . چنانچه سیستم آبیاری غرقابی مدنظر باشد بایستی شیب نهائی زمین به حدود 2-1 درصد برسد. اگر در محل کاشت با توجه به نتایج، عملیات اصلاحی لازم باشد، در آن صورت ممکن است در نوار محل کاشت ،گچ، یا گوگرد و کود حیوانی پوسیده را به خاک اضافه کرده و سپس کاشت نهال را انجام داد.
لازم به ذکر است جهت اصلاح خاک (درصورتیکه PH خاک بالاتر از 5/7 یا 8 باشد)، با اندازه‍ گیری سدیم قابل تبادل و با در نظر گرفتن مقدار بهینه آن، مقدار گچ و یا گوگرد لازم در هر هکتار را محاسبه و به زمین داده شود. البته باید در نظر داشت که آثار این اصلاح خاک در طولانی مدت و حداقل 2 تا 4 سال بعد بروز کرده و مشاهده خواهد شد. درصورتی‍که کود حیوانی مورد استفاده کاملاً پوسیده شده و عاری از بذرهای علف‍های هرز باشد می ‍توان آن را در نوار محل کاشت نهال ریخته و گوگرد را نیز به آن اضافه نمود.
 
لازم است تاکید شود دادن گچ به تنهایی، می‍تواند خاک را اصلاح کند ولی دادن گو‍گرد بدون کود حیوانی هیچ فایده‍ای برآن مترتب نیست. پس از انجام عملیات فوق در صورتی که آبیاری به روش غرقابی انجام می‍ شود باید در زمان کاشت نکات زیر را در نظرگرفت :
حد مجاز شوری برای پسته 8 میلی موس برسانتی متر (دسی زیمنس برمتر) می‍ باشد، البته شوری بیش از آن موجب خشکیدن نهال و یا خسارت به آن می ‍شود. در اراضی بکر باید قبل از کشت و یا توام با کاشت پسته در سال‍های اولیه، بمنظور کاهش شوری خاک عملیاتی مثل زراعت جو و امثال آن انجام گیرد تا بدینوسیله با آبیاری‍های مرتب و با دور‍کم، شوری خاک کاهش یافته و به حد مجاز نزدیک شود و گرنه خشکیدن تعدادی نهال در هر آبیاری، اجتناب ناپذیر خواهد بود.کاشت نهال و یا بذر خصوصاً در مناطقی که منابع آب وخاک شور است، نباید در داغ آب و نوک پشته‍ ها انجام شود و بهتراست محل کاشت کمی پایین‍تر از محل داغ آب انتخاب شود. اگر قبلاً نهال در وسط پشته کشت شده باشد، توصیه می‍شود به مرور از حالت جوی و پشته درآمده و به کرتی تبدیل شوند و خاک اطراف طوقه‍ ها برداشته شود.
در صورتی‍که کاشت پسته در اراضی بسیار شور و یا شور قلیا و سدیمی، مد‍نظر می ‍باشد به جای جوی و پشته، نواری به عرض حداقل یک متر و با عمق مناسب (جهت آبگیری به حجم کافی) ایجاد شده و نهال درست در وسط این نوار کشت شود (شکل نوار مستطیل بوده و با عممق مربوطه، درحقیقت مکعب مستطیلی است که در کف و روی زمین آن نهال ها کاشته می ‍شوند.)
در برخی موارد استثنایی، دادن خاک رس به اراضی بسیار شنی و یا اضافه کردن به اراضی رسی، با اطمینان از شور نبودن شن و یا رس اضافه شده توصیه می ‍شود.
شخم زدن و دیسک کردن : 
عملیات شخم به منظور زیر‍و‍ رو کردن خاک و از بین بردن علف‍های هرز و عملیات دیسک زدن به منظور خرد‍کردن کلوخ‍ها و جمع‍آوری علف‍های هرز انجام می شود. گاهی چنانچه بافت خاک نامناسب بوده و نیاز به اضافه کردن مواد اصلاحی باشد، این مواد قبل از شخم و دیسکت زدن به خاک اضافه شده و سپس این عملیات انجام می‍ گیرد.
 
 پیاده کردن نقشه کاشت : 
  نقشه کاشت شامل محل ردیف های کشت،  محل درختان اصلی، محل قرار گرفتن درختان نر، محل قرار گرفتن  خیابان های اصلی و فرعی، محل قرار گرفتن نوارهای بادشکن، مسیر های اصلی و فرعی آب و ... می‍ باشد که با توجه به طرح کشت (مستطیلی، مربعی، لوزی و ...) متفاوت می ‍باشد.
 
مرز بندی و جوی بندی : 
پس از انتخاب روش آبیاری و در صورت وجود آبیاری غرقابی، بایستی طراحی و پیش بینی لازم جهت مرزبندی قطعات، ایجاد مسیر حرکت آب در ورودی های اصلی و فرعی انجام شود. در صورت نیاز، ایجاد محل مناسب برای جمع آوری آب اضافی (زهکش) ضروری می باشد.
ایجاد نوارهای بادشکن:
  با‍توجه به وضعیت اقلیمی و در صورت وجود بادهای شدید، طوفانی و حرکت شن‍های روان در منطقه بایستی در اطراف مزرعه نوار‍های بادشکنی از درختان مناسب (با ارتفاع بالا) و عمود برجهت باد ایجاد گردند تعداد نوارها به نوع گیاهان انتخاب شده بستگی دارد. ضمناً گیاهان انتخاب شده نباید میزبان مشترکی برای آفات و بیماری‍های پسته باشند.
درختان گز، سنجد، سرو، کاج و حتی درختان پسته نر بادشکن‍های مناسبی هستند.
کودهای آلی : 
کودهای آلی براساس منشاپیدایش به سه دسته عمده : حیوانی، گیاهی، و مخلوط تقسیم می ‍شوند.
مزایای کودهای آلی : 
این کودها ممکن است بتوانند تمامی عناصر ضروری پر‍مصرف و کم مصرف را برای گیاه تامین کنند. اهمیت دیگر کودهای آلی، بهبود و افزایش نفوذپذیری خاک نسبت به آب و هوا و در نتیجه نفوذپذیری ریشه یا گیاه می باشد.
انواع کود های آلی: 
کودهای آلی بر اساس منشاء پیدایش به سه دسته عمده: حیوانی، گیاهی و مخلوط تقسیم می شوند.
مزایای کود های آلی: 
این کود ها ممکن است بتوانند تمامی عناصر ضروری پر مصرف و کم مصرف را برای گیاه تامین کنند. اهمیت دیکر کود های آلی، بهبود و افزایش نفوذپذیری خاک نسبت به آب و هوا و در نتیجه نفوذپذیریریشه یا گیاه می باشد.
کودهای دامی : 
   درایران خصوصاً در باغات پسته از کود ماکیان نوع مرغی بسیار مصرف می ‍شود و بهتراست از مصرف مداوم کود‍مرغی در باغات پسته خودداری نمود و حداقل  هر سه یا پنج سال از کود آلی دیگری استفاده شود. مقدار مصرف این کود به علت بالا بودن ازت آن بیش از 10تن در هکتار برای درختان جوان (15ساله) توصیه  نمی ‍شود در مورد درختان بارور و مسن می‍توان میزان استفاده از آن را تا حداکثر 20 تن در هکتار بالا برد. بطور کلی کود پرندگان و کودمرغی دارای درصدآهن بالا   می باشند به همین علت از مصرف مداوم و با مقدار زیاد آنها در باغاتی که درصد آهک از 30 درصد متجاوز است، باید جداً خودداری نمود. کودهای مرغی را بایستی .در شیار کودی عمیق، مصرف و مدفون کرد 
   کودهای دامی گاوی و گوسفندی تفاوتی در کاربرد نداشته و گاهی نیز به صورت مخلوط بکار برده می ‍شوند که انجام آن توصیه می ‍شود، زیرا کودهای گاوی ازت و پتاسیم کمتری از کود‍های گوسفندی دارند. بهتر است برای اراضی دارای معمولی و نسبتاً غنی از نظر مواد غذائی مصرف شوند. میزان مصرف کودهای مخلوط یا گوی معادل 20 تن در هکتار برای درختان جوان زیر 15 سال و 40-20 تن برای درختان بارور و مسن توصیه می ‍شود.
   در صورت وجود مسائلی از جمله وضعیت ژنتیکی برخی پایه ها و یا پایه و پیوندک‍ها، تغییرات موضعی PH و ... کمبودهایی به صورت خفیف و یا لکه ای در طولانی مدت مشاهده شد، می‍ توان از کودهای شیمیائی خصوصاً به صورت محلول پاشی و تزریق و با دادن موضعی به خاک، خصوصاً به صورت محلول پاشی و تزریق و یا دادن موضعی به خاک، به عنوان مکمل کودهای حیوانی و دامی استفاده نمود. بهتر است مقادیر توصیه شده هرکدام از کودها و اجزای آنها را به نصف تقلیل داد.
   کلیه مقادیر کودی توصیه شده اعم از مرغی و یا گاوی و... باید به عنوان کود زمستانه فقط در شیار کودی به عرض 40 و عمق 40 سانتی‍متر در انتهای سایه انداز درختان مصرف شود. 
کود سبز : 
    بطورمتوسط هر 1 کیلوگرم کود حیوانی ارزش 5/2 کیلوگرم کود سبز را دارد. ضمناً با استفاده از کودهای سبز علاوه برتامین ماده آلی خاک،  مواد غذائی آن نیز در نتیجه معدنی شدن ازت آن تا  حدی تامین می گردد. 
خصوصیات گیاه انتخابی جهت تولید کود سبز :
- گیاه باید از رشد سریعی برخوار باشد تا حجم زیاد آن از رشد علفهای هرز نیز جلوگیری کند.
- گیاه مورد کاشت با دوره های آبیاری درخت پسته سازگاری داشته و احتیاج زیادی به آب جهت رشد کامل نداشته باشد.
- در زمان حداقل ارزش آب (زمستان تا اواخر بهار)بتوانند سریعاً رشد نماید.
  
شکل 75- کاشت گیاهان علوفه‍ای به منظور کاربردکود سبز
 
 
    در باغ‍های پسته بهتر است که گیاه بین ردیف‍ها کشت شده و در صورتی که که ارتفاع گیاه زیاد شد، باید آن را خرد کرده و با دقت بدون صدمه زدن به گل و میوه درختان، آنها را زیر خاک مدفون نمود. گیاهان مناسب کود سبز برای کشت پسته گیاهانی است که اولاً خواص فوق را داشته و در عین حال بیماری مشترکی با پسته نداشته باشند.
روش‍های کاشت و تولید نهال :
کاشت مستقیم بذر در زمین اصلی :
   پس از آماده ‍سازی زمین به منظور احداث باغ،  باید ابتدا جوی و پشته های به عرض 100-50 سانتیمتر و عمق 70-50 سانتیمتر ایجاد گردد. سپس آن را آبیاری نموده و در فصل زمستان نسبت به کشت مستقیم بذور به مدت 12 ساعت قبل از کاشت خیسانده و با قارچ‍‍کش مناسب ضدعفونی شوند. در یک طرف پشته گودال‍های با عمق3-2 سانتی‍متر و با فاصله 3-2 متر از یکدیگر ایجاد و پس از قراردادن بذور در داخل هر گودال روی آن را با ماسه پوشانده خواهد شد. در مناطقی که دارای شرایط شوری خاک و آب هستند عرض جوی‍های کشت 5/1-1 متر و عمق آنها حدود 30-20 سانتیمتر در نظر گرفته و کشت بذور در وسط جوی انجام می ‍شود.
 
  لازم است محل کشت بذر از سطح جوی حدوداً 10-5 سانتیمتر بالاتر باشد تا در هنگام آبیاری، آب حدود 5 سانتی‍متر روی بذر را بپوشاند. طول جوی‍های کشت در این روش بین 50-30 متر و فواصل ردیف‍ها حدود 8-6 متر در نظر گرفته می شود. آبیاری بسته به شرایط آب و هوایی و میزان آب موجود ، پس از سبز شدن بذورهر 15-10روز یک بار انجام می شود.
کاشت پسته در گلدان :
.برای این منظور از کیسه های پلاستیکی سیاه به قطر 15-10 سانتی‍متر و ارتفاع 30-25 سانتی‍متر استفاده می ‍شود. 
  
ترکیب خاک گلدان شامل ماسه  شیرین +  خاک زراعی +   کود حیوانی پوسیده (ترجیحاً کود گاوی) می ‍باشد.
  
   در این روش ممکن است گلدان‍ها به صورت آزاد در کنار یکدیگر قرار گیرند یا به صورت کرتی درآیند. پس از خیساندن بذور مورد نظر و ضدعفونی آنها، 2 عدد بذر در عمق 3-2 سانتی‍متری خاک گلدان قرار گرفته و روی آن با ماسه یا خاک اره پوشانده می‍ شود. زمان کاشت در گلدان اواخر زمستان و اوایل و اوایل بهار می باشد.
   درصورت تولید نهال گلدانی در شاسی یا گلخانه، می‍ توان در پاییز یا اوایل زمستان نیز اقدام به کاشت بذر نمود. از مزایای این روش بالابودن بازده تولید نهال، سهولت و عدم محدودیت زمانی در امر جابجایی گلدان می باشد.
  
کاشت پسته در خزانه :
    در این روش از یک قطعه زمین به مساحت‍های 20*10 یا 30*20 متر استفاده می شود. پس ازآماده سازی زمین با افزودن کود حیوانی پو‍سیده (20 تن در هکتار)،  ماسه بادی (60 تن ) و مقداری کود شیمیائی (فسفات آمونیوم به میزان 4000 کیلوگرم در هکتار) نسبت به اصلاح و تقویت زمین اقدام می گردد. در اواسط اسفند تا اواسط فروردین ماه، بذور پسته ارقام بادامی ریز یا قزوینی را به مدت 12 ساعت خیسانده و ضدعفونی می کنند. در قطعه مورد نظر ردیف هایی به فواصل 30-20 سانتی‍متر ایجاد و بذور روی ردیف‍ها به فاصله 15-10 سانتی‍متری و در عمق 3 سانتیمتر کشت می ‍شوند. آبیاری نهال‍ها ابتدا هر 10-7 روز یک ‍مرتبه و بعد هر 12-10 روز یک ‍مرتبه انجام می ‍شود و نهال های تولیدی در زمستان سال اول یا دوم به زمین اصلی منتقل می ‍شوند.
  
  
   در هنگام انتقال نهال‍ها باید دقت لازم در زمان بیرون آوردن آنها از زمین خزانه صورت گیرد تا از قطع شدن نوک ریشه اصلی و پوشش ریشه جلوگیری شود.  در صورت عدم رعایت این مسئله ممکن است میزان تلفات به 40-30 درصد برسد.
 
فاصله کاشت درختان :
   در اکثر باغ‍های پسته به دلیل عدم آگاهی باغداران،  فواصل کاشت رعایت نشده  و باغ‍هایی با شکل‍های نامنظم و متراکم مشاهده می گردد که علاوه بر عدم رعایت اصول صحیح باغداری، مشکلات عملیات داشت و برداشت را دارد. به منظور جلوگیری از بروز این مشکل، فاصله مناسب بین دو ردیف 8-6 متر و روی 4-3 متر توصیه می شود.
 
کشت مخلوط : 
    کاشت هر نوع گیاه، اعم از زراعی یا باغی در فاصله بین درختان را کشت مخلوط می گویند.  طول دوره نونهالی درختان پسته نسبتاً طولانی می ‍باشد. بنابراین باغدار اقدام به کاشت گیاهان مناسب در فاصله بین درختان پسته می ‍‍‍کند تا علاوه بر  تامین بخشی از هزینه‍ های تولید، سبب اصلاح و بهبود ساختمان خاک نیز شود. از گیاهان زراعی مناسب و متداول در کشت مخلوط می ‍توان گندم، جو، یونجه، چغندر، شلغم، منداب و زعفران را نام برد. از گیاهان باغی می ‍توان انگور، انار، بادام ، زردآلو و سیب را نام برد.
 آبیاری :
   بسیاری از باغداران به آبیاری نهال پسته، پس از کاشت چندان اهمیت نمی ‍دهند. آبیاری نهال پسته بلافاصله پس از کاشت شروع شده و با دوره های حداکثر 7 روزه در سال اول ادامه می ‍یابد. 
 
   در سال دوم دور آبیاری به مرور به 14 روز یک بار تبدیل شده و در صورتی که آب کافی در اختیار باشد تا زمان پیوند، نهال‍ها با همین دور آبیاری می ‍شوند. میزان آب داده شده در هر دور آبیاری در سال‍های اول و دوم  به علت عدم توسعه کامل ریشه بیشتر از نیاز آبی گیاه بوده که عمده آن صرف آبشویی املاح و نفوذ عمقی می‍ شود. از سال سوم به بعد با توسعه ریشه مقدار آب آبیاری به میزان 4000 متر مکعب در هکتار در سال به روش غرقابی سنتی، مقدار قابل قبولی می باشد. 
تغذیه :
   به منظور تغذیه صحیح بهتر است نمونه خاک از محل کاشت تهیه و سپس براساس آن کودهای لازم توصیه شود. دستورالعمل کلی برای اراضی که خاک آنها از نظر تغذیه‍ای پایین‍تر از حد متوسط باشد، میزان 300 گرم ازت خالص ، 300 گرم P2O5 و 300 گرم K2O به اضافه 20 کیلو‍گرم کود حیوانی پوسیده برای هر نهال قابل توصیه است. لازم به ذکر است که مقادیر فوق به ترتیب از 400 گرم اوره، 800 گرم فسفات آمونیوم و 600 گرم سولفات پتاسیم بدست می‍ آید.
پیوند درختان پسته : 
سه نوع روش پیوند زنی در ایران مرسوم است :
1- پیوند لوله ای               2- پیوند شکمی                3- پیوند اسکنه ای       
   پیوند اسکنه ای و پیوند شکمی از قدیم الایام در ایران کاربرد داشته، که به تدریج کنار گذاشته شده است. هم اکنون استفاده از پیوند لوله ای به دلیل سادگی، سرعت عملیات و درصد بالای جوش خوردن بین پایه با پیوندک رواج یافته و 99 درصد درختان پسته با استفاده از این روش تکثیر می شوند. از آنجا که درخت پسته از نوع درختان صمغ ‍دار است ایجاد هرگونه خراش در تنه یا در شاخه های آن موجب تراوش صمغ می گردد که در مجاورت هوا سفت می ‍شود.  بنابراین در پیوند شکمی نهال پسته، شکاف افقی در پایین شکاف عمودی به شکل ..I... زده می ‍شود (پیوند شکمی در درختان میوه معمولاً به شکل T است)   تا صمغ مترشحه از شکاف افقی مانع رویش و رشد جوانه پیوند‍ک نشود.
 
آماده سازی پایه، تهیه پیوندک و انجام عمل پیوند‍زنی :
به منظور سهولت در عمل پیوند، نخست پایه مورد نظر انتخاب می گردد.
  
.در اسفند ماه نهال‍های 3-2 ساله پسته در زمین اصلی سربرداری می ‍شوند
 
پس از رشد جوانه های جانبی بر روی پایه سربرداری شده، بسته به نوع آرایش تنه درخت 3-1 شاخه برروی پایه اصلی نگهداری شده و سایر شاخه ها حذف می ‍شوند.در پیوند لوله ای هم اندازه بودن قطر پایه و پیوند‍ک ضروری است به همین منظور ابتدا پایه وشاخه مناسب پیوندک انتخاب می شود.
 
زمان مناسب برای پیوند نهال‍های پسته به طور عمده در اواخر اریبهشت تا اوایل خرداد یعنی هنگامی است که درخت براحتی پوست می ‍دهد و دمای هوا در حد متعادل قراردارد.
برای تهیه پیوندک حدود 3-2 سانتی‍متر بالاتر از جوانه، شاخه را قطع کرده، سپس از 2 سانتی‍متری زیر جوانه با چاقوی پیوند‍زنی پوست دور تا دور بریده می ‍شود. بعد با انگشت پوست برش خورده را به آرامی چرخانده تا پوست حاوی جوانه به راحتی و به طور کامل از چوب جدا شود .
 
 
پیوندک آماده شده، به شکل استوانه‍ای حاوی جوانه می باشد.
شاخه های جانبی نگهداری شده بر روی پایه نیز سربرداری شده و سپس به فاصله 3-2 سانتی‍متر از بالا دور تا دور شاخ برش داده می ‍شود و به روش تهیه پیوندک، .پوست جدا می ‍شود.
 
 
پس از آماده شدن پایه و پیوندک، پیوندک را که به شکل استوانه است داخل چوب پایه قرارداده و به آرامی به سمت پایین فرستاده تا در محل خود استقرار یابد.
 
 نسبت درختان نر و ماده :
    زمان گلدهی و طول دوره گلدهی ارقام مختلف بستگی به شرائط آب و هوایی هر منطقه دارد. انتخاب ارقام نر و ماده‍های که در زمان گلدهی ایجاد‍کرده و درصد موفقیت تشکیل میوه را بالا می ‍برد. با توجه به تجربیات و یافته های تحقیقاتی در ایستگاه‍های تحقیقاتی پسته درمناطق مخلف دنیا نسبت به درختان نر به ماده در باغ توصیه می ‍شود که  در هنگام پیوند درختان و یا احداث باغ باید مورد توجه قرارگیرد. معمولاً به منظور اطمینان از وجود گرده کافی در زمان گلدهی، در جهت عمود بر باد غالب منطقه یک ردیف از مجموعه ای از ارقام نر زودگل،  متوسط‍ گل و دیرگل پیوند می گردد تا بتواند حداکثر همپوشانی را با ارقام ماده موجود ایجاد نماید.
 عملیات بعد از پیوند :
پس از پیوند آبیاری باید منظم و به فواصل 14 روز یک بار انجام شود.
جوانه ها و پاجوش‍هایی که از زیر محل پیوندک و بر روی پایه ایجاد می ‍شوند، قطع گردد.
هرس فرم درختان پسته : 
   هدف از انجام هرس فرم، ایجاد اسکلت قوی و محکم، شکل مناسب و مورد نظر  تحریک رشد شاخه های مناسب برای ایجاد تاج متراکم و متوازن  و افزایش رشد شاخه‍ های نگهداری شده می باشد. هرس فرم جامی و شلجمی جهت ایجاد شکل مناسب درختان پسته توصیه می شود و مراحل اجرای آن به شرح ذیل است : 
در سال اول پس از کاشت نهال در محل باغ عملیات پیوند بر روی نهال‍های کاشته شده انجام می گیرد. در اولین فصل خواب عملیات سربردای شاخه های پیوندی از ارتفاع 100-90 سانتی‍متری انجام می ‍شود.  در دومین فصل رشد، شاخه های جانبی اولیه ایجاد شده از درختان سربرداری شده به عنوان اسکلت اولیه درخت انتخاب می ‍شوند. در دومین فصل خواب سربرداری شاخه های اولیه از ارتفاع 30-25 سانتی‍متری صورت می گیرد. در سومین فصل رشد عملیات حذف پاجوش و جلوگیری از رشد بیش از حد شاخه های جانبی انجام می ‍شود. در فصل خواب سال سوم سربرداری شاخه های ثانویه همانند سال دوم خواهد بود. در چهارمین فصل رشد  شاخ‍ه های مورد نظر و پاجوش های اضافی حذف می ‍شوند. در فصل خواب سال چهارم فقط شاخ‍های باریک، بلند و آنهایی که دارای رشد عمودی و باعث رقابت هستند، حذف می شوند. در فصل خواب پنجم شکل و اسکلت مورد نظر بایستی تکمیل شده باشد. اگر هرس برخی از شاخه ها، اثر مثبتی روی تکمیل شکل دارد  باید .سریعاً انجام شود. متاسفانه در بیش از 90 درصد باغات پسته، هرس فرم انجام نشده و درختان موجود به شیوه سنتی (درختچه ای) پرورش یافته اند.
فصل سوم - داشت
سال آوری درختان پسته : 
    مکانیسم سال آوری پسته برخلاف سایر درختان میوه می باشد، چون هرساله جوانه های گل فراوانی تشکیل می ‍شود. عوامل موثر برسال آوری شامل : عوامل ژنتیکی، سن گیاه، عوامل محیطی و میزان محصول می ‍باشند که بر روی میزان سال‍ آوری تاثیر دارند.
برای کنترل سال آوری روش‍های مختلفی وجود دارد که عبارتند از : 
    1- انتخاب ارقام و پایه های مناسب 
    2- تغذیه و آبیار ی صحیح و به موقع 
    3- استفاده از تنظیم کننده های رشد
    4- روش‍های هرس مناسب
هرس و اثرات آن :
هرس باردهی درختان پسته : 
    به کلیه عملیاتی که بر روی  درختان بارده  و به منظور قطع  قسمت یا تمام شاخه های  درخت انجام می ‍‍شود، هرس باردهی می گویند. هرس باردهی پسته شامل هرس تنک شاخه، هرس سربرداری و حذف پاجوش می ‍باشد.
 
هرس تنک شاخه : 
   در این روش هدف اصلی کاهش تعداد شاخه های فرعی درجه دوم و سوم می ‍باشد. معمولاً به منظور کاهش سال‍ آوری، تعداد شاخه های میوه دهنده  پسته را قبل از سال پربار به حدود نصف تا  کاهش می ‍دهند که این عملیات باعث  تقویت شاخه ها، جوانه ها و خوشه های گل باقی‍مانده می‍ شود این عملیات بایستی در دوره خواب زمستانه و در سنین باردهی اقتصادی محصول انجام شود .

هرس سربرداری : 
    در این روش هدف اصلی جلوگیری از رشد رویشی بیش از حد جوانه انتهایی و تقویت رشد جوانه های جانبی است. سربرداری شاخه باعث افزایش شاخه های جانبی، افزایش سطح میوه دهی  کاهش ارتفاع درخت شده که همه برروی تشکیل جوانه گل تاثیر مثبت دارد. این عملیات بایستی در فصل خواب انجام شود.
 
 
    هرس شاخه های مزاحم، خشک و آلوده، قطع شاخه هایی که در مسیر حرکت ادوات کشاورزی رشد می ‍نمایند یا دارای رشد رو به پایین، درهم و افقی هستند الزامی است زیرا تشکیل میوه روی چنین شاخه های معمولاً ریزش محصول، تماس با زمین آلوده و آلودگی‍ های قارچی را بدنبال دارد. از بین بردن شاخ‍ه های خشک و آلوده نیز روی حفظ سلامتی و جلوگیری از شیوع و گسترش نقطه های شروع آلودگی موثر می ‍باشد.
 
هرس پاجوش‍ها :
   از بین بردن شاخه های پاجوش که دارای رشد عمودی هستند و نیز تنه ‍جوش هایی که از شاخه های اسکلتی اولیه ایجاد می ‍شوند  و بر روی نفوذ نور به درون تاج اثر منفی دارند، الزامی است.
آبیاری درختان پسته بارور : 
باغداران پسته باید مقدار آب، زمان آبیاری و بهترین روش آن را با توجه به شرایط موجود تعیین و استفاده نمایند.
انتخاب روش آبیاری :
فاکتورهای که در انتخاب روش آبیاری باید مد نظر قرار گیرند عبارتند از : خواص فیزیکی و شیمیایی خاک،  یکنواختی، شیب زمین، خطر یخبندان، هزینه و میزان و وفور آب.
  
 
   مدیریت خوب و صحیح در آبیاری نه تنها برتولید کمی و کیفی محصول اثر می‍ گذارد، بلکه بر تغذیه درختان با مواد معدنی نیز موثر بوده و مسائل ناشی از آفات و بیماری‍ها را به حداقل رسانده و مبارزه با علف‍های هرز را نیز آسان‍تر می ‍نماید. روش‍های مورد استفاده در آبیاری باغ های پسته عبارتند از : 
 
آبیاری سطحی :
الف) آبیاری نواری (کرتی) :
این روش به زمینی نسبتاً مسطح (شیب کمتر از 1% ) و آبی با دبی زیاد نیاز دارد. طول و عرض این نوارها، به شیب، بافت خاک و مقدار آب وابسته است. راندمان مزرعه ای این روش آبیاری بین 40 تا 80 درصد است. درصورتی‍ که سیستم جمع‍ آوری رواناب در انتهای نوارها موجود باشد راندمان افزایش می ‍یابد.
  
 
ب) آبیاری شیاری (جوی و پشته ای)
شیارها در شکل‍های مختلفی درست می‍شوند تا آب را به پایین شیب هدایت نمایند. این روش معمولاً در اراضی که شیب آنها از 2% تجاوز نمی‍نماید بکار برده می‍شود، در شیب‍های بیش از این، فرسایش خاک مشکل جدی خواهد بود.
  
 
ج) روش آبیاری بابلر :
   این روش در حقیقت نوعی آبیاری سطحی است که آب بوسیله لوله‍ های پلی‍ اتیلن به پای درخت انتقال یافته و بوسیله یک فواره پلاستیکی (بابلر) آب به داخل کرت، حوضچه و یا کرتچه منتقل می ‍شود. در این روش بهتراست که زیر هر درخت تشتکی به قطر یک متر و حداکثر به قطر تاج درختان ایجاد و داخل آن آبیاری شود.
 
 
سیستم ‌‌آ‍بیاری ناحیه ای (نقطه ای ) :
این روش آبیاری شامل آبیاری قطره ای (Trickle یا drip ) روی زمینی وآ‍‌بیاری قطره‍ای زیرزمینی،  آبیاری زیرزمینی با لوله‍ های سفالین یا لوله های متخلخل (تراوا از جنس پلی اتیلن)،  ‌بیاری بارانی میکرو یا میکروجت می باشد.
در این روش مقداری ‌آب بصورت دائمی به حجم محدودی در خاک از درون لوله‍ ای باریک یا وسائل مکانیکی دیگری که  امیتر (قطره چکان ) خوانده می‍ شود، داده  می ‍شود. حجم خاک خیس شده در اطراف درختان توسط این روش از خاک خیس شده توسط سایر روش‍ها کمتر است.
 
   پیشنهاد شده است که درختان بارور و مسن 40 تا 60 درصد (یا بیشتر)حجم خاک را به عنوان سطح خیس شده نیاز دارند این مقدار برای درختان جوان 10-5 درصد می‍باشد. در صورتیکه نفوذ‍پذیری خاک یا حرکت موئینه آب در خاک کم بوده و یا خوب نباشد‍، برای رسیدن به حجم خیس مورد نیاز  لازم است تعداد خیس کننده و یا محل خروج ‌آب (قطره چکان‍ها یا امیترها) افزایش یابد.
 
   درختان بزرگ‍تر و مسن ممکن است در یک خاک لومی (Loamy) به بیش از 8-6 و درختان جوان به یک قطره ‍چکان نیاز داشته باشند.
نکات مهم : 
   بهتراست باغ‍های پسته (بیش از 12 سال سن ) حداقل هر 30 روز یک بار آبیاری شوند این دور مناسب باغ‍های است که خاک آنها بافت متوسط داشته باشند. در صورت امکان در ماه‍های گرم‍تر بهتر است از دور آبیاری حدود 10 روز کم گردد. اگر بافت سنگین باشد دور آبیاری ماه‍های خنک (فروردین تا خرداد، شهریور و مهرماه) و ماه‍های گرم (تیر و مرداد ) را می‍توان 5 تا 10 روز افزایش داد. (برحسب  این‍‍که بافت نسبتاً رسی یا کاملاً رسی باشد). آب مورد نیاز نهال پسته حدود 4000 متر مکعب در هکتار در سال برای نهال 4 تا 5 ساله خواهد بود، اما در مجموعه حاضر همین عدد برای آبیاری نهال یکساله هم توصیه شده است و به علت این که گیاه پسته در سال اول تازه به محل اصلی منتقل شده است و چندان توسعه ریشه‍ای ندارد پس نیاز واقعی آن بسیار کمتراز 4000 متر مکعب است و حتی چیزی کمتر از 1000 متر .مکعب در هکتار در سال اول می ‍باشد. چون با روش غرقابی نمی توان این مقدار را به سطح زمین داد، لذا عدد بیشتری که با این روش تناسب دارد ذکر شده است
 
 
   اثر کمبود آب را در برگ درختان پسته می‍ توان بوضوح مشاهده کرد، زیرا در هنگام کم آبی رنگ برگ‍ها و درختان از سبز تیره به سبز کم رنگ و مایل به زرد تبدیل می‍ شود.
   بطور‍کلی پسته در ردیف گیاهان ریشه عمیق طبقه بندی می‍شود . ریشه‍ ها به علت حجم و عمق زیادی که اشغال کرده و درخاک فرو می ‍روند، باعث بروز مقاومت درخت، در شرایط نامساعد طبیعی و از جمله خشکی شده و در این شرایط زنده باقی می ‍ماند.
 
 
   در این جا این نکته را باید در نظر داشت که عادت ریشه به رشد عمق تحت شرایط مدیریتی مختلف، نوع پایه و بافت‍های مختلف خاک تغییر یافته و حتی گاهی در عمق .بیش از 2 متر ریشه ای مشاهده نمی شودو گسترش ریشه ها اکثرا جانبی است.
   مقاومت به شوری حد وحدودی دارد و متجاوز از آن گیاه پسته، با افزایش شوری کاهش محصول داشته و در صورت افزایش شوری نهایتاً خشک می ‍شود. پس از مقاومت به شوری به معنی شور دوست بودن نیست .حساس‍ترین دوره آبیاری گیاه، قطع آب در زمان گلدهی (فروردین ماه) و رشد مغز (تیرماه )است و مهمترین آب .برای خندان شدن مغزهای پسته آب شهریور ماه یا آخرین آب قبل از رسیدن کامل محصول می باشد.
 
تغذیه درختان پسته بارور:
   پسته نیز مانند سایر گیاهان برای رشد و تولید محصول به 14 عنصر غذایی احتیاج دارد. این 14 عنصر را که عناصر اصلی نام گرفته‍ اند به دو دسته عناصر پر مصرف و عناصر کم مصرف نقسیم می نماییم .
   عناصر پر مصرف عبارتند از : ازت (N)، فسفر(P)، پتاسیم(K)، کلسیم(Ca)، منیزیم(mg) و گوگرد(S) و عناصر کم مصرف نیز به ترتیب شامل آهن (Fa)، منگنز(Mn)، کلر(Cl)، بر(B)، ‍مس(Cu)، روی  (Zn)، نیکل(Ni)، مولیبدن(Mo)، می ‍باشند. عناصر‍کربن(C)، هیدروژن(H) و اکسیژن(O)، نیز از عناصر غذایی پر‍مصرف می‍ باشند چون تامین اولیه و جذب آنها بیشتر از طریق هوا انجام می شود ، جزتقسیم ‍بندی اولیه ذکر نشده اند. در بعضی از تقسیم ‍بندی‍ها عناصر سدیم(Na) و کبالت (Co)و سیلیسیوم(Si) را عناصر ندرتاً ضروری (عناصری که وجودشان به مقدار کم برای رشد برخی از گیاهان ضروری است) دانسته‍ اندو مقدار خیلی کم از عناصری مثل ید(I)، فلوئور(F)، برم(Br) ، ‌آلومینیوم (Al)و سلنیوم(Se)  را موجب تحریک رشد گیاهان دانسته ولی گویند اگرچه آنها در تغذیه گیاه نقشی ندارند اما برای سلامت مصرف‍ کنندگان گیاهی (انسان‍ها و دام‍ها) وجودشان به میزان مناسب در گیاهان لازم است.
   مواد غذایی معمولاً به‍ صورت یون‍های محلول در آب آبیاری و یا با عمل پخشیدگی (Diffusion) از خاک به طرف سطح ریشه‍ ها رفته و جذب می‍ شود. ممکن است با وجود مواد غذایی به مقدار کافی، علائم دیگری رشد درخت محدود کرده و نشانه‍ های بوجود آید که با علائم کمبود موادغذایی اشتباه گرفته شود.این عوامل عبارتند از :
- خشکی خاک یا کمبود رطوبت در آن 
- زخم شدن تنه درختان با وسایل مکانیکی 
- کاربرد علف‍‍کشها
- تجمع برخی مواد غذایی در شرایط خاص
   برای شناسائی کمبودها در درختان پسته باید همه شرایط را یکجا و با هم در نظر گرفت . بنابراین کمبودها را در شرایطی فقط از روی علامات ظاهری می ‍توان تشخیص داد که سایر احتیاجات درخت کاملاً تامین شده باشد.
 
عناصر غذایی مختلف : 
 
ا زت (N):
   ازت یا نیتروژن یکی از عناصر اصلی می ‍باشد که چگونگی رشد و باردهی درختان پسته به ‌آن بستگی دارد. ازت  عنصری غذایی است که کمبود آن رشد باروری و تولید محصول را محدود می سازد. اکثر توصیه‍ های ‍کودی نیز براساس همین عنصر پایه گذاری شده است. برای تولید هر 300 کیلوگرم محصول پسته خشک در هکتار، بیش از 5/6 کیلوگرم ازت مصرف می ‍شود. ازت همانند فسفر و پتاسیم دارای نقش ساختاری بوده و عملکرد و همچنین اعمال تنظیمی گیاه به عهده آنها می باشد. اگر نصف کود از ته مورد نیاز، هنگام گل دادن یعنی تقریباً اواخر اسفند و اوایل فروردین ماه (سال‍های عادی ) و نصف دیگر زمان مغز گرفتن  و پر کردن دانه،  اواخر خرداد تا اوایل تیرماه مصرف گردد علاوه بر افزایش میزان محصول، از ریزش جوانه های گل نیز جلوگیری می ‍نماید.
 
شکل 125- علائم کمبود ا زت
 
   درختان میوه خزان دار از جمله پسته در زمان خواب زمستانه ازت زیادی جذب نمی ‍نمایند، پس دادن کود از ته به زمین بعد از برداشت محصول (شهریور، مهرماه) به علت آغاز دوره خواب گیاه وکند شدن قدرت جذب آن، بازده چندانی ندارد. بهتراست در سال های کم بار(off) کودهای از ته را تا حدود 30 درصد کمتر از سال های  پربار (on) مصرف نمود.
 
علائم کمبود ازت :
   کاهش میزان ازت برگ باعث کاهش محصول، تاخیر در برگ دادن وگلدهی، کاهش رشد طولی و قطره‍ای شاخ‍ه ها، قرمز شدن پوست درخت، کوچک و زرد شدن برگ‍ها، قرمز شدن رگبرگ‍ها و دمبرگ‍ها و ریزش برگ قبل از پاییز و خصوصاً زمان رسیدن محصول در درختان پر محصول به صورت توام یا مستقل مشاهده می شود.
     معمولاٌ در صورت کمبود ازت در اوایل فصل رشد،  برگهای پایین درخت کم رنگ تر و ریزتر شده و تعداد برگها نیز کاهش یافته و یا  به  طور کلی رشد  تاج  درخت  کم می ‍شود.  در صورت ادامه کمبود ریزش برگ های پیرتر زودتر از معمول انجام می شود.
فسفر : 
   فسفر یکی از عناصر اصلی و کلیدی در تولید پسته به حساب می آید که در بیشتر اعمال فیزیولوژیکی گیاه اهمیت دارد از جمله در تولید ATP و آنزیم‍ها.  با وجودی‍‍که، در بعضی خاک‍ها کودهای فسفاته به زمین داده نمی ‍شود اما کمبود این عنصر کمتر مشاهده می ‍شود. به نظر می ‍رسد دلیل اصلی آن وجود قارچ‍های میکوریزا در این خاک‍ها باشد که به جذب فسفر کمک نموده و درختان کمبودی نشان نمی ‍دهند.
علائم کمبود : 
   در صورت کمبود فسفر علائمی از قبیل دیربازشدن جوانه ها ، برگ‍های سبزرنگ پریده و پیدایش نقطه‍ های سوخته با اشکال غیر‍یکنواخت، در نزدیکی لبه برگ‍های مسن‍تر از خود نشان خواهد داد. این نقاط در طول فصل گسترش یافته تا اینکه تمامی پهنک را فرا گرفته و نهایتاً خشک شده و به زمین می ‍ریزد.
 
پتاسیم (K) :
   پتاسیم در ساخت پروتئین، آنزیم‍ها، اعمال تنظیمی و ارتباط آب و گیاه نقش کلیدی را ایفا می کند. پتاسیم باعث تسهیل نفوذ آب در سلول‍های گیاهی و کنترل کننده عمل باز و بسته شدن روزنه های برگ به هنگام تعرق می ‍باشد. نیاز گیاه به پتاسیم بسیار زیاد است که در صورت وجود به شکل قابل جذب و محلول در فاز مایع، به راحتی می‍ تواند آن را جذب‍ کند. چون تحرک پتاسیم‍ در خاک بسیار کم است، لذا تغذیه گیاهان ریشه عمیق در خاک‍های رسی با کودهای پتاسه کار مشکلی نمی ‍باشد. برای کود دهی به باغات فاقد پتاسیم در خاک‍های دارای بافت سنگین و رسی  می‍ باید مقادیر زیادی از آن را درون شیار کودی ریخته و گرنه درختان پاسخ مناسبی به دریافت کود نخواهند د اد.
 
   کمبود پتاسیم در باغ‍های که در اراضی سبک و شنی احداث می شوند، نیز وجود دارد و می ‍‍توان اینگونه باغ‍ها را با مقدار متوسطی کود پتاسه که هر 2 تا 3 سال به زمین داده می ‍شود، ترمیم  واصلاح نمود. بهتر است مقدار محاسبه شده کود پتاسه در چند نوبت در پاییز یا زمستان به همراه سایر کودهای زمستانه، اواخر اردیبهشت ماه و قبل از رشد مغز به درختان پسته داده شود.
علائم کمبود :
   علائم کمبود پتاسیم عبارتند از : تغییر رنگ برگ‍ها و پیچیدن حاشیه آنها به سمت بالا. همچنین لبه برگ در قسمت تاخورده به رنگ‍ های خاکستری یا مسی در می‍ آید. اغلب برگ‍های مورد بحث در قسمت‍های وسط شاخه‍ ها قرار دارند وهرچه رشد ادامه یابد، شاخه ها کوتاه، کوچک و چند پهلو می شوند . 
 
نتایج و فرمول های کودی در مورد K,P,N :
    در خاک‍های که از نظر مواد عالی و پتاسیم غنی باشند،  ازت و فسفر تاثیر معنی ‍داری در افزایش محصول داشته و بهترین فرمول کودی 300 گرم از هریک از مواد ازت دار (N) و فسفر (P2O5) به صورت خالص برای هر درخت 600 گرم توصیه  می ‍شود.  مصرف کود حیوانی به تنهایی میزان محصول را به طور معنی ‍داری افزایش می ‍دهد.
  
 
    بهترین روش مصرف کود‍های شیمیایی به طریق شیاری می‍ باشد که دو طرف ردیف درختان (و یا هر سال  یک طرف ) در انتهای سایه  انداز به عرض و عمق 40 سانتی‍متر داده شود. اگر میزان مواد آلی در خاک زیاد باشد مصرف ازت  وP2O5  تا میزان 300 گرم به هر درخت میزان عملکرد را افزایش داده و اضافه نمودن مواد فوق به میزان 600 گرم به هر درخت عملکرد را بطور معنی ‍داری کاهش می ‍دهد.
عناصر غذایی کم ‍مصرف (Micro elements) :
   استفاده از کودهای ریز مغذی، از طریق خاک منافع چندانی را در برندارد. برای رفع این مشکل در دراز مدت و جلوگیری از رسوب عناصر کم ‍مصرف در مجاورت فسفات‍ها و کربنات‍ها در شرایط قلیایی و سدیمی بودن خاک و آب، باید ابتدا وضعیت خاک بهبود یافته وخصوصاً خاک متعادل گردد. راه دوم، در‍کوتاه مدت، استفاده از کودهای میکرو از طریق محلول‍پاشی می ‍باشد.
 
روی (Zn) :
   روی (Zn) در عمل گرده افشانی و لقاح و « اکسین» (Auxin) برای رشد سلول‍ها نقش مهمی دارد. در خاک‍های قلیایی و سدیمی و مناطقی ‍که مانند اغلب نواحی پسته کاری، بارندگی آنها کم است و در خاک‍های کربناتی، میزان روی قابل جذب بسیار پایین است و در اراضی که خاک سبک و شنی دارند کمبود بیشتر مشاهده می شود. علائم کمبود، خصوصاً در حالت شدید آن، در اویل فصل بروز می نماید. اولین تاثیر کمبود روی (Zn) تاخیر در بازشدن جوانه های زایشی و رویشی درخت پسته است،که گاهی احتمال دارد گلدهی و ظهور برگ‍ها تا یک ماه دیرتر انجام شود. پس از بازشدن جوانه های رویشی برگهای انتهایی کوچک و تغییر رنگ یافته (کلروز) وکوچک‍شدن میان‍گره ها به صورت مجموعه ای ریزبرگ و جارویی ظاهر می ‍شوند.
   در نتیجه عملاً توانایی گیاه برای فتوسنتز و ساخت کلروفیل بطور چشمگیری کاهش می ‍یابد. در صورتی‍که کمبود برگ‍ها ناچیز باشد، اندازه آنها کوچک‍تر از معمول نبوده اما سطوح رنگ پریده‍ای (کلروزه) بین رگبرگهای جانبی دیده می شود. اغلب قسمتی از حاشیه برگ‍‍ها نیز به سمت بالا می ‍پیچد به طوری که حاشیه برگ به صورت کاملاً مشخص و مواج دیده می‍ شود. در موارد کمبود شدید گاهی، سرشاخه‍ ها نیز از نوک به طرف پایین خشک می ‍شوند . 
 
   دانه های پسته موجود روی درخت و یا شاخه های دارای کمبود آشکارا کوچک‍تر و قرمز‍تر از دانه های پسته معمولی می ‍باشند. همچنین کمبود روی با رشد شاخه های بدون برگ بدلیل عدم وجود جوانه های زنده مشخص می ‍شوند.
 
 
   برطرف کردن کمبود روی از طریق خاک با استفاده از منابع معدنی سولفات روی (Znso4) امکان پذیر است. در این روش به علت محدود بودن روی د رخاک بهتر است کود را نزدیک ریشه قرار داد تا حداکثر امکان جذب برای آن فراهم شود و در صورتی که سولفات 36 درصد استفاده شود، برحسب سن و اندازه درخت بین 900 تا 2700 گرم سولفات به هر درخت در خاک‍های شنی، پاسخ خوبی خواهد بود.
   جوانه ‍پاشی روی در شروع و انتهایی فصل خواب درختان با سولفات روی (36 درصد  روی خالص) به میزان 5/47 کیلوگرم در 1000 لیتر آب یا کلات روی (Zn-EDTA) به میزان 350/2 کیلوگرم در 1000 لیتر آب کمبود را بخوبی برطرف می نماید.
 
آهن (Fe) : 
   آهن یکی از بی ‍تحرک‍ترین عناصر درگیاهان است به همین علت کمبود آهن (Fe) بیشتر در برگ‍های جوان مشاهده می ‍شود.کمبود آهن در خاک معمولاً به علت نامحلول بودن آن می ‍باشد. درخاک‍های اسیدی و نسبتاً اسیدی، آهن کاملاً محلول است، اما در خاک‍های خنثی یا قلیایی مثل اکثر مناطق پسته ‍‍کاری ایران، آهن به قدری نامحلول است که گیاه به مقدار کافی نمی ‍تواند آن را جذب نماید.
   علائم کمبود آهن (Fe) در درختان پسته نیز تقریباً مشابه اکثر درختان میوه است یعنی برگ زرد شده و رگبرگ‍های اصلی سبز باقی می ‍مانند. اگرچه این زردی در کمبودهای ناچیز قابل رویت نیست اما رنگ کلی باغ زرد می ‍شود یکی از علائم کمبود، بروز نقاط سوخته (نکروزه) در سطح برگ می ‍باشد. معمولاً محصول شاخ‍های دارای کمبود کاملاً رشد نکرده یا پوک می ‍شود. تعداد دانه در خوشه در این حالت بسیار کم و گاهی به 2 تا 3 عدد می ‍رسد. کمبود آهن باعث می‍شود برگ‍ها به شکل به اصطلاح تیغ ماهی درآیند.
 
 
بر(B) :
   بر(B) ممکن است در برگ‍های پایینی درخت به مقداری باشد که در آنها ایجاد مسمومیت کند در حالی ‍که در همان موقع سلول‍های مریستمی انتهایی کمبود بر را نشان می ‍دهند.  
  پیچیدگی و غیر مسطح ‍شدن حاشیه برگ‍ها از علائم  بارز کمبود  بر(B) می باشد.  درابتدا  رشد طبیعی بوده ،  ضخیم و فنجانی می ‍شوند  نهایتاً ممکن است تمام خوشه های گل ریزش کرده یا میزان پوکی محصول به شدت افزایش یابد. سوختگی حاشیه برگ‍ها از علائم زیاد بوده و مسمومیت گیاه توسط بر(B) می ‍باشد. کمبود بر سبب کوتاه شدن میان‍گره ها روی شاخه‍ های ضعیف می‍ شود، برگ‍ها غالباً تابیده، بدشکل، ریز، و در صورت شدت کمبود باعث سرشاخه میری می ‍شود.
 
 
   با پاشیددن بر از منبع براکس (11 درصد بر) به صورت سرک در پاییز به میزان 7/55 تا 5/83 کیلوگرم در هکتار باعث برطرف کردن کمبود بر برای مدت 5-3 سال می‍شود، در مصرف کودهای حاوی بر(B) بایستی بسیار مواظب بود زیرا اندکی بر اضافی می ‍تواند مسمومیت درختان را بدنبال داشته باشد.
 
 
   بر را می‍توان با جوانه پاشی هم تامین نمود. جهت این کار قبل از باز شدن جوانه ها، بر لازم را برای توسعه و رشد گل‍ها تامین کرده و تعداد دانه در خوشه را افزایش یا بهبود بخشید.
 
منگنز(Mn) :
   در خاک‍های مناطق خشک کمبود منگنز دیده می‍ شود و درخاک‍های اسیدی مسومیت آن ایجاد اشکال می ‍نماید. بعلت کمی تحرک آن در بافت‍های گیاهی علائم کمبود را در بافت‍های جوان می ‍توان مشاهده کرد .
 
   علائم کمبود آن مانند آهن است با این تفاوت که در کمبود منگنز قسمتی از حاشیه سبز باقی می‍ماند. دادن سولفات منگنز به میزان 10-8 کیلوگرم در هکتار در اواخر زمستان و در انتهای سایه‍انداز در شیار  کودی و به عمق حداقل 30 سانتیمتر می‍تواند در رفع کمبود آن موثر باشد. استفاده از ترکیبات کلاته منگنز (Mn-EDTA)، به علت جانشینی سریع آهن بجای آن در کلات و افزایش جذب آهن و عدم منگنز معمول نیست.
 
مس (Cu) :
   این عنصر مانند روی برای گیاهان سمی است مگر اینکه غلظت آن بسیار کم باشد.
 
   در باغاتی که به مدت طولانی از کودهای حیوانی و مرغی استفاده کرده اند، میزان مس موجود در برگ درختان بسیار کم است. علائم کمبود مس در درختان پسته در اواخر تیر تا اواسط مرداد ماه شروع می‍ شود. درکمبود این عنصر برگ‍های تشکیل شده در انتهای شاخساره بطور تصاعدی کوچک‍تر و گرد‍تر می ‍شوند. نتیجه آن نکروزه شدن برگ‍های جوان انتهای شاخه است. در اواخر مرداد نوک شاخساره ممکن است پیچیده شده یا خشک شود.
   برای رفع کمبود مس (Cu) می توان یا کودهای حاوی آن را به خاک اضافه نموده و یا محلول‍پاشی نمود. محلول پاشی برگ‍ها با کلات مس (Cu-EDTA) با 5/10 درصد مس خالص میان 250 تا 900 گرم در 1000 لیتر آب، پس از گل دادن در اواخر فروردین ماه تا اوایل اردیبهشت ماه بهترین نتیجه مسمومیت را دارد. کاربرد سولفات مس در حد 600 تا 1200 گرم در 1000 لیتر آب در اوایل بهار نیز موفقیت‍ آمیز بوده است. در غلظت زیاد، مس نیز باعث مسموم شدن گیاه شده، میوه ها حالت ترک خورده و سیاه رنگ پیدا می ‍کند و در روی برگ‍ها نیز نقاط نکروزه قهوه ای رنگ و ریزی مشاهده  می‍ شود.
 
پسیل معمولی پسته Agonoscena pistaciae :
    پسیل معمولی پسته،  مهمترین آفت پسته است که باغداران به آن شیره خشک می گویند،  زیرا عسلک دفع شده از انتهای بدن پوره های این آفت در مقابل هوا خشک شده، تبدیل به دانه‍ های مدور شکری مانندی می ‍شود که روی برگ‍ها و زیر درخت می‍ ریزد. زمستان را به صورت حشره کامل می‍ گذرانند و اوائل اردیبهشت ماه معمولاً تخم ‍ریزی می ‍کند و نوزادهای آن از شیره نباتی تغذیه می ‍نماید تا تبدیل به حشره بالغ گردند.
 
خسارت پسیل معمولی پسته : 
   در اثر مکیدن شیره گیاهی توسط پسیل معمولی پسته  وزن  مغز آن کاهش، درصد پوکی افزایش و میزان خندانی هم کاهش می‍ یابد. گیاه آفت زده ضعیف شده و گاهی لکه‍ های قهوه‍ ای سوخته روی برگ‍ها دیده می ‍شود. از دیگر خسارت‍های این آفت ریزش برگ‍ها و جوانه های میوه‍ دهنده سال بعد و  همچنین بسته شدن روزنه ها در اثر ترشح عسلک می ‍باشد.
 
 
مبارزه :
    سم پاشی نقاط آلوده در هنگامی که روی 50 % از برگ‍های درختان باغ بطور متوسط 15-10 پوره آفت وجود داشته باشد، توصیه می شود. بهترین زمان مبارزه با پسیل وقتی است که جمعیت پوره ها زیاد و جمعیت تخم‍ها و حشرات کامل کم باشد که معمولاً حدود اواخر اردیبهشت ماه می‍ باشد. زمانی که طغیان پسیل معمولی پسته وجود داشته باشد باید از مواد حشره‍ کش توصیه شده علیه آفات بهره جست.
سن های زیان آور پسته Pistachio Bugs :
   از دیگر آفات مهم پسته می‍توان به سن‍ها اشاره نمود که شامل : سن سبز با لکه سفید، سن سبز یک دست، سن قهوه‍ای و سن قرمز می باشند. زمستان‍گذرانی به صورت حشره کامل و در زیر بوته های گیاهان مختلف و یا گاهی در پناه‍گاه‍های درختان در ارتفاعات  می ‍باشد . این حشرات در اواسط فروردین ماه از مکان‍های زمستان‍گذران خارج شده و بر روی میزبان‍های تازه روئیده به ویژه اسپند تغذیه و تخم‍ریزی می ‍نمایند. 
   در صورت نا‍مساعد شدن شرایط طبیعی،خشک‍ شدن و از بین رفتن میزبانهای وحشی و بالارفتن جمعیت، سن‍ها به سمت باغ‍های پسته هجوم می آورند و ابتدا از علف‍های هرز اطراف و داخل باغ‍های پسته سپس از میوه‍های پسته تغذیه می ‍نمایند.
 
خسارت سنهای زیان آور :
   تغذیه سنها از مرحله تشکیل میوه تا سخت شده پوست استخوانی سبب سیاه شدن تمام میوه در ابتدای فصل میگرددو میوه های خسارت دیده بر روی درختان، خشکیده و ریزش می یابند. ابتدای فصل ، اثر تغذیه سن‍ها در روی پوست سبز میوه شیره گیاهی به صور قطرات شفافی خارج شده و محل تغذیه کاملاً مشخص می‍باشدو همچنین در وسط داخلی میوه‍ها شبکه‍های تور مانند سفید رنگی مشاهده  می ‍شود.
 
   از مرحله سخت شدن پوست استخوانی تا مغز‍بندی میوه ها دیگر علام تغذیه  و لکه های قهوه ای در روی پوست سبز رویی مشاهده نمی شود و محل تغذیه سن ها در سطح داخلی پوست استخوانی به صورت نقاط سیاه رنگ دیده می ‍شود. تغذیه سن‍ها در این مرحله از جنین در‍حال رشد سبب پوکی و اسفنجی شدن جنین و از مغز میوه‍ها سبب ایجاد لکه‍ های نکروز فرو رفته قهوه ای رنگ بر روی مغز میوه ها می‍ گردد. در این مرحله سن‍ها قادر به انتقال قارچNematospora coryli       نیز بوده و بیماری ماسوی پسته (سفید و لغزنده شدن اطراف مغز میوه‍ها) را باعث می ‍شود
 
مبارزه : 
  - پرهیز از کندن و از بین‍بردن میزبان‍های وحشی در مناطق کوهستانی و دشت‍های اطراف باغ‍های پسته.
  - پرهیز از کندن و ازبین بردن علف‍های هرز میزبان اطراف و داخل باغ‍های پسته زمانی که سن به سمت باغ‍های پسته هجوم آورده اند.
   -از بین بردن علف‍های هرز در اوایل فصل قبل از هجوم سن‍ها به سمت باغ‍های پسته و در اواخر فصل پس از برداشت محصول جهت از بین بردن کانون‍های زمستان‍گذرانی.
   -مبارزه شیمیائی در صورت نیاز و با توجه به تراکم جمعیت و مرحله رشدی میوه پسته .
زنجره پسته  Idiocerus stali :
   در مناطق پسته ‍خیز به این آفت شیره ‍تر گفته می ‍شود. زنجره پسته در سال فقط یک نسل دارد و زمستان را به صورت حشره کامل در زیر پوست و شکاف تنه درختان پسته و یا سایر درختان مانند بادام، زردآلو و در شکاف دیوارهای قدیمی تزدیک باغات پسته می‍ گذراند. در شرایط آب و هوایی گرمتر در اواسط اسفندماه و در شرایط آب و هوایی سردتر در اوایل فروردین ماه شروع به فعالیت می کند.
 
 
خسارت آفت :
   از محل نیش ‍زدگی حشرات به پریکاپ میوه‍ های جوان  شیره نباتی خارج شده و توام با فضولات و ترشحات پوره ها روی برگ‍ها و خوشه‍ ها می ‍ریزد. این ترشحات علاوه بر آن‍که باعث سوختگی برگ‍ها و خوشه‍ها  می‍ شوند محیط مناسی را نیز برای نشو و نمای قارچ‍های ساپروفیت ایجاد می ‍کنند و اغلب درخت‍های آلوده، مبتلا به بیماری دوده یا فوماژین می ‍شوند. نتیجه اینکه به تدریج میوه‍ ها خشک و چرو‍کیده می‌گردند. گـــاهی هم خسارت به اندازه ای است که هیچ میوه ســـالمی روی درخت باقی نمی ‍ماند.
 
مبارزه : 
   مبارزه شیمیائی را باید از زمان ظهور جوانه‍ ها قبل از تخم ‍ریزی آفت شروع کرده و به محض آغاز گل‍دادن درختان خاتمه داد. درصورتی که که مبارزه علیه حشرات قبل از گلدهی صورت نگیرد، باید صبر نمود تا پوره ها ظاهر شوند و سپس اقدام به مبارزه شیمیائی نمود. برای مبارزه می ‍توان از سموم فسفره و یا دیمتوآت‍ها استفاده نمود.
پروانه چوبخوار پسته Kermania pistaciella :
   این آفت سالیانه یک نسل دارد و زمستان را به صورت لاروهای کامل در داخل چوب سرشاخه های پسته به سر می برد و در اواخر زمستان لاروهای مذکور روی شاخه های آلوده یک‍ساله یا دو‍ساله سوراخ کوچکی ایجاد کرده و از شاخه ها خارج و در روی سرشاخه ها و نزدیک جوانه ها مستقر می‍ شوند.
خسارت : 
   این آفت فقط به پسته حمله کرده و طرز خسارت آن به دوطریق است :
   بعضی لاروهای پروانه از مغز محور خوشه تغذیه نموده و باعث مرگ حدود 5 تا 8 درصد میوه های خوشه می‍ گردند. گاهی نیز تمام خوشه را در جوانی خشکانیده و باعث ریزش آن می ‍شود.
   عده ای دیگر از لاروها وارد شاخه شده و از مغز چوب تغذیه می‍ نمایندو بدین وسیله دالان‍های را در داخل چوب به وجود می‍ آورند. شاخه‍ های مبتلا به آفت رشدشان کم و در نتیجه از مقدار کل محصول سال بعد کاسته می ‍شود.
 
 
مبارزه : 
   چون لاروهای این آفت، چوبخوار بوده و مبارزه شیمیائی نمی‍ تواند علیه آن به خوبی موثر واقع شود، به نظر می‍ رسد که انجام مبارزه بیولوژیک راه مناسبی در از بین بردن  این آفت باشد. در صورت ضرورت سمپاشی علیه آفت چوبخوار پسته در اوایل بهار و پس از ریزش بیش از 50% از گلبرگ‍ها با استفاده از سموم مناسب اقدام می گردد .
سوسک سرشاخه خوار پسته Hylesinus vestitus : 
   این آفت از زمان‍های قدیم در ایران وجود داشته است. طول بدن حشره کامل 3 تا 5/3 میلی‍متر و رنگ بدن آ ‌ن زرد مایل به خرمایی است .
 
 
خسارت : 
    حشرات کامل برای تغذیه به جوانه های که در محل اتصال دمبرگ به شاخه قرارگرفته اند حمله نموده ، آنها را سوراخ و دالان کوتاهی در وسط چوب ایجاد می‍ کنند. در نتیجه این جوانه ها که باید سال بعد به شاخه و میوه تبدیل شوند، از‍بین می ‍روند. لارو این سوسک زیر پوست شاخه‍ های خشک شده درختان پسته زندگی می کند و همراه با تغذیه خود دالان‍های ایجاد می ‍نمایند.
نکات زیر در رابطه با زندگی سوسک سرشاخه خوار پسته از اهمیت برخوردارند :
     1- بهترین میزبان آفت جهت تخم ‍ریزی و ادامه نسل، چوب پسته تازه هرس شده است. 
     2- هر سوسک در طول زندگی خود غالباً از یک جوانه درخت تغذیه می‍ نماید.
     3- عمده خسارت حشره در طول فصل‍های بهار و تابستان بوده که آن هم مربوط به تغذیه افراد بالغ از جوانه های پسته است.
    4- پس از مرحله فوق، حشرات بالغ از اوایل پاییز به بعد به منظور ادامه نسل از داخل دالان‍ها خارج شده و جهت تخم ‍ریزی به چوب‍های پسته تازه هرس شده و درختان خشک شده در همان سال هجوم می آورند. این عمل تا اواخر زمستان و گاهی تا فروردین ماه سال بعد ادامه پیدا می کند. اوج خروج حشرات بالغ برای تخم ریزی معمولاً در ماه‍های آخر پاییز و در طول زمستان است .
 
 
مبارزه : 
   بهترین روش مبارزه علیه این آفت، با جمع آوری و سوزانیدن چوب‍های خشک و تازه هرس شده می باشد و علاوه  بر این با تله گذاری در طول پاییز و زمستان با چوب‍های تازه هرس شده و سوزاندن آنها در اسفند ماهء می ‍توان با آفات مبارزه کرد. در صورت ضرورت مبارزه شیمیایی علیه سوسکها به توصیه کارشناسان عمل می‍ گردد.
 
پروانه برگ‍خوار پسته (رائو پسته )  Ocneria terebinthina  :
   پروانه برگ‍خوار پسته یا پروانه برگ‍خوار سفید که به نام رائو نیز گفته می ‍شود‍، یکی از آفات مهم باغ‍های پسته در ایران محسوب می شود. این آفت زمستان را به صورت شفیره و در پناه‍گاه‍های مختلف به سر می ‍برد.
 
خسارت : 
   شیوه خسارت آفت بدین نحو است که لاروهای پروانه پس از خروج از تخم، بلافاصله از پارانشیم برگ و اپیدرم فوقانی تغذیه نموده و لاروهای سنین بعد قسمت اعظم پهنگ برگ‍ها را می خورند و فقط رگبرگ‍های اصلی باقی را باقی می گذارند.
 
مبارزه : 
   زمان مبارزه هنگامی است که روی برگ‍های درختان حداقل یک لارو دیده می ‍شود. جهت مبارزه با این آفت بدلیل سهولت دسترسی  به لاروهای آن می توان از سموم فسفره نفوذی یا سموم فسفره دیگر استفاده نمود.
 
پروانه پوست خوار پسته (کراش)Arimania komaroffi :
   پروانه پوست ‍خوار یا کرم پوست‍خوار پسته را در اصطلاح محلی (کراش) می‍نامند. میزبان این آفت اختصاصاً پسته است. زمستا‍ن‍گذرانی آن به صورت شفیره در روی پوسته‍ های خشکیده و برگ درختان پسته و در لای کلوخه‍ های زیر درختان می ‍باشد.
خسارت : 
   لارو این آفت در نسل اول دانه‍های ریز پسته در ماه‍های اردیبهشت و خرداد تغذیه می کند و خسارتی شبیه به خسارت پروانه میوه ‍خوار پسته ایجاد می ‍نماید. لارو نسل بعدی از پوست سبز روئی میوه تغذیه می ‍کنند و در نتیجه دانه بدون پوست و بدون مغز باقی مانده  خشک شده و می ریزد. در نسل آخر که مصادف با رسیدن میوه ها می ‍باشد، لاروهای آفت از پوست نرم پسته تغذیه  می ‍کنند و موجب بجای گذاشتن لکه های تیره در روی پوست  استخوانی دانه پسته شده که از بازار پسندی و مرغوبیت پسته کاسته می ‍شود.
 
 
مبارزه : 
   برای مبارزه زمانی‍که لاروها هنوز جوان هستند و تار زیادی بدور خود نتنیده‍اند، سمپاشی نتیجه قطعی داده است.
پروانه میوه خوار پسته Recurvaria pistaciicola:  
   این آفت زمستان را به صورت لارو کامل در زیر پوسته‍های تنه درختان مسن پسته به سر می‍برد و در اواخر اسفند ماه تبدیل به شفیره و سپس پروانه می گردد.
 
 
خسارت : 
   ظهور حشرات کامل در اواسط فروردین ماه و همزمان با تورم جوانه‍ها بوده که پس از جفتگیری بر روی گل‍ها و میوه های تازه تشکیل شده تخم‍ریزی می نمایند. تخم‍ها حدوداً 2 هفته بعد از باز شده و لاروهای سن اول کوچک و شیری رنگی به داخل میوه های تازه تشکیل شد نفوذ نموده و از جنین میوه تغذیه می ‍نمایند. میوه های آلوده در این مرحله تا قبل از سخت شدن پوست استخوانی در اثر تغذیه لاروها سیاه شده، خشکیده و در نهایت می ‍ریزند.
   لاروها پس از خوردن محتویات میوه آن را سوراخ نموده و خارج می شوند و سپس وارد میوه بعدی می‍گردند، که در این مرحله هر لارو قادر است تا 8 میوه را از بین ببرد. لاروها پس از چند بار پوست عوض کردن و کامل شدن زیر پوست‍های شاخه ها و تنه درختان تبدیل به شفیره و سپس حشره کامل می ‍شوند و پروانه بر روی دانه‍های پسته که درشت هستند تخم‍ریزی می ‍کند . پس از باز شدن تخم لاروها زیر پوسته سبز دانه پسته می ‍روند و از سطح داخلی پوست سبز تغذیه می ‍نمایند و یا از محل شکاف خوردن پوست استخوانی (محل خندان شدن پسته) وارد میوه‍ها شده و از مغز میوه‍ها تغذیه  می نمایند که با برجا ماندن فضولات بر روی پوست استخوانی باعث لکه‍های تیره رنگ بر روی آن  می ‍شوند.
 
مبارزه : 
زمان مبارزه علیه پروانه میوه‍خوار پسته در باغ‍های که سابقه آلودگی دارند هنگامی  است که تقریبا گل‍ها به میوه تبدیل شده است. جهت مبارزه با این آفت می‍توان از روش‍های مبارزه شیمیایی استفاده نمود.
 
زنبو‍رهای مغز‍ خوار پسته : 
   دو نوع زنبور به نام‍های زنبور مغز‍خوار سیاه پستهEurytoma plotnikovi و زنبور مغز‍خوار طلائی پستهMegastigmus pistaciae به دانه پسته حمله می کند و باعث پوکی محصول می ‍شوند.
 
خسارت : 
   هر دو نوع زنبور زمستان را به صورت لارو کامل داخل دانه پسته می‍ گذرانند و اوایل بهار تبدیل به شفیره و سپس حشره کامل می ‍شوند. این زمان بسته به شرایط جوی مناطق متغیر می‍باشد. حشره بالغ سوراخ دایره شکلی در روی پوست ایجاد می ‍نمایدو از این طریق به خارج راه پیدا می‍ کند. ماده‍ها قبل ز تخم‍ریزی باآلت تخم‍ریز خود دم میوه را نیش می‍ زنند و بعد تخم‍های خود را در زیر پوست و داخل میوه می‍ گذارند پسته‍های مبتلا کوچک و ضعیف مانده، پوست آنها چروکیده و تیره رنگ می‍ شود.
مبارزه : 
   بهترین و قطعی‍ ترین راه مبارزه با این آفت جمع آوری و از بین‍ بردن پسته های آفت زده در پاییز و اوایل بهار است که روی زمین ریخته و یا روی درخت باقی مانده اند. چنانچه باغداران به طور همگانی این روش مبارزه مکانیکی را انجام دهند می‍ توانند مطمئن باشند که این آفت خسارتی وارد نمی ‍سازد.
 
بیماری پوسیدگی طوقه (گموز)و ریشه پسته :
Crown and root rot diseases in pistachio trees
   د رحال حاضر مهمترین بیماری درختان پسته در ایران می‍باشد، هر ساله تعدادی از درختان پسته بارور و غیر بارور  بر اثر ابتلا به این بیماری از بین می روند .
 
علائم بیماری : 
   علائم این بیماری با توجه به سن درخت فرق می‍کند. درختان جوان که آلودگی شدید دارند، سریعاً خشک می ‍شوند. در حالی که در درختان مسن کاهش برگ، خشکیدگی سرشاخه ها و نهایتاً  خشک شدن کامل درخت صورت می‍ گیرد. بیشترین میزان مرگ و میر در اواخر بهار و تابستان که هوا به شدت گرم باشد اتفاق و درختان در یک ردیف یکی پس از دیگری مبتلا و سبز خشک می شوند. در درختان آلوده صمغ به صورت قطرات ریز و درشت در سطح یا شکاف‍های پوست درخت در محل طوقه یا حدود 20 یا 30 سانتی‍متر بالای سطح خاک دیده می ‍شود. چنانچه پوست قسمت آلوده برداشته شود شیره سفید رنگی به بیرون تراوش می شود که در مجاورت هوا سریعاً به رنگ قهوه‍ای تا سیاه در می آید.
 
روش مبارزه : 
   قارچ عامل این بیماری می‍تواند درختان پسته را در سنین مختلف مبتلا نماید. انتقال این قارچ خاک زاد با جابجایی نهال، از طریق خاک و آب آلوده صورت می‍گیرد. این قارچ بسیار آب دوست است و با فراهم بودن آب آزاد در خاک‍های سنگین و با زه‍کش نامناسب به سرعت تکثیر و انتشار می ‍یابد و بنابراین بهترین روش مبارزه  با این بیماری رعایت موارد پیشگیری به شرح زیر می‍باشد :
   کنار زدن خاک اطراف طوقه درخت تا ناحیه انشعاب ریشه های اصلی و دور نگه داشتن آب از طوقه درختان به گونه ای که طوقه و تنه در معرض هوا قرار گیرند و همواره خشک باشند.
    حذف و ریشه‍کنی درختان خشک شده، آبیاری جداگانه قسمت‍های آلوده و استفاده از کانال‍های غیر‍خاکی و انتقال آب سالم به درختان.
   استفاده نکردن از زه آب قسمت‍های آلوده جهت آبیاری کردن قسمت‍های دیگر باغ.
   استفاده از نهال‍های سالم و عاری از بیماری.
    برداشتن بافت‍های آلوده تا مشاهده بافت‍های سالم و سپس ضدعفونی با قارچ‍کش‍های موثر باعث طولانی شدن عمر درختان و کاهش امکان انتقال بیماری می ‍شود.
 
بیماری خشکیدگی سرشاخه های پسته :
Die back diseases in pistachio trees
   این بیماری موجب خشک‍شدن سرشاخه و شاخه‍ها می ‍شود که کم و بیش در اغلب باغ‍های پسته ایران وجود دارد. هر چند که خشکیدگی سرشاخه‍ها ممکن است به علت عواملی مانند نامناسب بودن خاک ، فقر مواد غذایی،کمبود آب، شوری خاک و آب، وجود نماتد مولد غده‍ای ریشه و یا بر اثر آفاتی مانند سپردا‍ر واوی ایجاد شود .
 
 
 
خسارت : 
   دربعضی درختان قسمت‍های از شاخه بخصوص از محل قطع سرشاخه به رنگ تیره در‍آمده و کمی  فرو رفتگی پیدا می کند. که به علت اختلاف رنگ از قسمت‍های سالم شاخه به راحتی قابل تشخیص است. پیشرفت این عارضه، گاهی همراه با ایجاد صمغ بر روی شاخه می‍باشد. پوست و چوب شاخ‍ها به رنگ تیره در می‍آید و شاخ‍های مبتلا به تردریج می خشکد.
مبارزه : 
   در حال حاضر جهت جلوگیری از پیشرفت بیماری، اقداماتی نظیر اصلاح بافت خاک تقویت درختان  ،آبیاری به موقع و هرس صحیح پیشنهاد می گردد.
 
علائم رسیدن میوه و زمان برداشت :
   زمانی که درصد پوست رویی میوه پسته به راحتی از  پوست سخت استخوانی جدا شود، زمان برداشت فرارسیده است.
 
  تغییر رنگ پوست رویی از سبز به گلی تا ارغوانی نیز نشانه‍ای دیگر از رسیدن میوه ها است .
  در ماه‍های آخر فصل تابستان ترک‍خوردگی سطح رویی پوست نرم میوه‍ها نیز نشانی دیگر از نزدیک شدن زمان برداشت پسته است.
 
برداشت محصول : 
   پس از رسیدن محصول، برداشت آن باید سریعاً انجام گیرد. عملیات برداشت بوسیله نیروی کارگر و با دست انجام می ‍شود زیرا با توجه به شرایط و نحوه کشت درختان  عدم انجام هرس فرم، عدم وجود یکنواختی در ارقام و سنین درختان، امکان برداشت مکانیزه محصول وجود ندارد. نحوه برداشت بدین صورت است که قبل از شروع چیدن محصول، پارچه های مخصوص دورویه را زیردرختان پهن کرده، به طوری که کل سطح زمین زیر پوشش تاج پوشیانیده شود سپس هریک از کارگران خوشه های میوه را دردست گرفته و با اندکی فشار به یکی از جهات‍، خوشه را از محل دم قطع می نمایند و درون پارچه می ریزند. محصول هر درخت پس از برداشت در محلی مخصوص (دارای سایه و کف‍پوش مناسب) جمع‍ آوری می‍ گردد و بلافاصله درون سبدهای مخصوص ریخته و در کوتاه‍ترین زمان ممکن به محل پایانه فراوری پسته انتقال می ‍یابد.
 
 
حمل و نقل محصول تا محل فرآوری : 
   محصول برداشت شده در اولین فرصت و ترجیحاً در ساعات خنک روز بایستی به پایانه انتقال یابد. برای انتقال محصول بهتر ست آن را در سبدهای مخصوصی نگهداری کنند. سبدها در کامیون یا سایر وسائل حمل و نقل که دارای سقف هستند  گذاشته شده و به محل فرآوری محصول انتقال داده شوند. در صورتی که انتقال محصول به صورت توده درکامیون و یا وانت انجام می‍ شود بایستی اولاً محفظه بار کاملاً تمیز و خشک باشد، ثانیا کف آنها با یک لایه پارچه پوشانیده شود و سپس محصول پسته روی آن بارگیری و انتقال می‍ یابد.
 
فرآوری : 
   به کلیه عملیاتی که منجر به پوست‍گیری، شستشو، جداسازی، خشک ‍کردن و درجه بندی محصول می ‍شود، فرآوری می‍ گویند. این عملیات توسط یک دستگاه کاملاً مکانیزه فرآوری و در مدتی بسیار کوتاه انجام می ‍شود، بطوری‍که محصول وارد شده از باغ وارد دستگاه شده و پوست نرم، دم خوشه ، برگ درخت و سایر مواد اضافی جداسازی شده و از خط خارج می‍ گردند.در ادامه خط  محصول پسته ، پوست‍گیری شده به وسیله آب تمیزی که فقط یک بار مصرف می ‍شود (به صورت غوطه ‍وری یا  مه پاش) شستشو می‍ گردد، سپس عمل جداسازی پسته های کال- نیمه مغز و رسیده کامل انجام می‍ شود و در محل جداگانه قرار می‍ گیرند. در حین شستشوی محصول بایستی دقت نمود بنحوی انجام شود که علاوه بر شستشوی مواد زائد و پوست سبز نرم شده  در اثر پوست گیری، عمل جداسازی پسته های پوک  نیمه مغز و آفت زده (با وزن حجمی کم ) نیز انجام شود که این جداسازی باعث کاهش و جلوگیری از انتشار آلودگی سالم می گردد.
 
    بعد از آن،  پسته های  مغزدار شسته شده وارد دستکاه رطوبت گیر شده  و آب اضافی و مقداری از رطوبت مغز پسته  گرفته می ‍شود .  پسته های رطوبت گیری شده  وارد دستگاه خشک ‍کن شده که برای مدت نسبتاً طولانی (حدود 8 ساعت) دردمای حدود 60-50 درجه سانتی‍گراد باقی می ‍مانند. این دستگاه بایستی به طریقی پسته را به هم بزند و هوا دهی کند که حرارت و جریان هوا به تمامی قسمتهای محصول به صورت یکنواخت دمیده شود.
 
درجه بندی : 
   محصول خشک شده جهت ایجاد یکنواختی بیشتر درجه ‍بندی می‌‌گردد. درجه ‍بندی شامل جداکردن پسته‍های خندان از ناخندان می‍ باشد که این عملیات توسط غربال‍های مخصوص درجه بندی پسته انجام می شود.
بسته بندی و انبارداری :
   محصول آماده جهت عرضه به بازار برحسب نیاز در ظروف بزرگ ( گونی‍های کنفی60 کیلویی)یا ظروف کوچک ( نایلون، سلفون و قوطی کوچک 5000 – 50 گرمی)  بسته بندی و به بازار عرضه شود. ظروف بسته‍بندی بایستی دارای برچسب حاوی اطلاعات نوع رقم، شکل میوه، تعداد دانه در انس  درصد ناخندانی و ... باشد.
محصول بسته ‍بندی شده در انبار مخصوص با دمای حدود 15-5 درجه سانتی‍گراد و در شرایط رطوبت پایین با کف و دیواره های غیر‍قابل نفوذ به حشرات نگهداری می ‍شوند.  وجود هواکش کنترل  کننده های دما و رطوبت در انبار از جمله استانداردهای مناسب انبارداری هستند. بسته‍ بندی  و وارد کردن محصول به انبار در ساعات خنک شبانه روز ( اواخر شب یا صبح زود) باعث کاهش دمای محصول و افزایش مدت نگهداری آن می ‍شود. قراردادن پالت‍های چوبی یا فلزی در کف انبار ضروری است تا از آلودگی احتمالی محصول و انتقال رطوبت کف انبار به آن جلوگیری شود.